Εκτός από την εκτεταμένη και τουριστικά αναπτυγμένη παραλιακή ζώνη της Πιερίας, ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να ανακαλύψει τα παραδοσιακά χωριά της ορεινής Πιερίας και να γνωρίσει την μοναδικής αξίας ομορφιά των Πιερίων και του Ολύμπου.
Ελατοχώρι
Το Ελατοχώρι Πιερίας στους ανατολικούς πρόποδες των Πιέριων Ορέων και σε υψόμετρο 780 μέτρων, απέχει από την πόλη της Κατερίνης 28 χιλιόμετρα, ενώ από την Αθήνα το κοντέρ σας θα γράψει περίπου 470 χιλιόμετρα και από τη Θεσσαλονίκη, γύρω στα 100 χιλιόμετρα. Φτάνοντας εκεί δεν θα αργήσετε να διαπιστώσετε τις ομορφιές και τη φύση του, αλλά και την τουριστική υποδομή του με πολλές τουριστικές μονάδες να το καθιστούν ένα από τα πιο γνωστά χειμερινά θέρετρα της Πιερίας.
Ο γραφικός αυτός οικισμός στα βόρεια της χώρας κουβαλάει μεγάλη ιστορία, αφού κατά την περίοδο της Κατοχής, στις 27 Ιανουαρίου του 1944, το χωριό πυρπολήθηκε και 32 κάτοικοί του εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς για τη δράση αντιστασιακών ομάδων. Μέσα στα αξιοθέατά του θα βρείτε και το μνημείο με τα ονόματα των εκτελεσθέντων.
Ο παλιός οικισμός ονομαζόταν κάποτε Σκουτέρνα, παίρνοντας το όνομα αυτό την περίοδο της Τουρκοκρατίας επειδή λειτουργούσε στον οικισμό εργαστήριο επεξεργασίας υφασμάτων (σκουτιά=υφάσματα). Το 1928 το χωριό άλλαξε και πάλι ονομασία σε Ελατούσα, εμπνευσμένη από τα πολλά έλατα αυτή τη φορά, μέχρι να καταλήξει την επόμενη χρονιά στο σημερινό Ελατοχώρι.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50, οι κατολισθήσεις στην περιοχή και η αύξηση του πληθυσμού του παλιού οικισμού, οδήγησαν σε επέκταση του χωριού σε άλλη τοποθεσία, χαμηλότερη. Κι έτσι σήμερα το Ελατοχώρι απαρτίζεται από τον παλιό και το νέο οικισμό, με τον παλιότερο να αναπτύσσεται περισσότερο οικονομικά τα τελευταία χρόνια, ειδικά μετά τη λειτουργία του χιονοδρομικού κέντρου.
Η εκπληκτική φύση και η μαγευτική θέα του Ελατοχωρίου σίγουρα δεν θα σας αφήσουν αδιάφορους, γι’ αυτό άλλωστε η περιοχή συγκεντρώνει όλο και περισσότερους επισκέπτες. Περπατήστε στα μονοπάτια του και αν διαθέτετε 4x4, οι δασικοί του δρόμοι θα σας κρατήσουν… απασχολημένους για αρκετή ώρα. Η περιοχή προσφέρεται και για ποδηλασία σε πανέμορφα μονοπάτια και δρόμους, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που επιλέγουν τις γουρούνες για δασικές εξερευνήσεις. Οι ορειβάτες-πεζοπόροι, μην ανησυχείτε. Τα ορειβατικά καταφύγια στην περιοχή δεν είναι λίγα και αν ο καιρός το επιτρέπει, οι ορειβατικές σας απόπειρες στον ορεινό όγκο των Πιερίων δεν θα εκλείψουν, με το ορειβατικό καταφύγιο της Σαρακατσάνας να αποτελεί σταθμό για τις σημαντικές διαδρομές της περιοχής.
Αν, όμως, η οργανωμένη πεζοπορία και οι αθλητικές δραστηριότητες δεν χωράνε στο πλάνο των διακοπών σας στο Ελατοχώρι, μπορείτε να ανακαλύψετε τις ομορφιές… βολτάροντας. Στο Παλαιό Ελατοχώρι θα βρείτε το υπέροχο μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, ιστορικό κτίσμα της περιοχής με σπουδαία αρχιτεκτονικά στοιχεία, ιδιαίτερες τοιχογραφίες και αγιογραφίες, ενώ στη Ρητίνη σας περιμένει το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, χτισμένο τον 14ο αιώνα.
Στην ευρύτερη περιοχή του Ελατοχωρίου, οι λάτρεις της ιστορίας και του αρχαίου πολιτισμού θα βρουν πλούτο ευρημάτων με την αρχαία και βυζαντινή Πύδνα και τον αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας. Το Αρχαίο Λουτρό, όπου εικάζεται ότι υπάρχει μια αρχαία πολιτεία, θα το βρείτε στην περιοχή Παλιοκλήσσι, ενώ ξεκινώντας από τη Βρία και διασχίζοντας ένα βουνό γεμάτο πράγματα να δείτε, θα βρεθείτε στο αρχαίο λατομείο στην περιοχή Σεντούκια.
Για να γνωρίσετε καλύτερα τον τόπο, μην παραλείψετε μια επίσκεψη στη Λαογραφική Συλλογή της περιοχής, με αντικείμενα από την καθημερινή ζωή και τις δραστηριότητες των κατοίκων και μην φύγετε από το Ελατοχώρι, αν δεν επισκεφτείτε τον καταρράκτη Κρεμαστό στη διαδρομή προς Σαρακατσάνα. Ο καταρράκτης αυτός φτάνει τα 60 μέτρα και βρίσκεται μέσα σε ένα εντυπωσιακό, καταπράσινο φαράγγι που πρέπει να αποτυπωθεί στις αναμνηστικές σας φωτογραφίες.
Και μετά τη γεμάτη μέρα που σας προσφέρει ο οικισμός και τα περίχωρα, λίγη ξεκούραση στους παραδοσιακούς ξενώνες του, που θα βρείτε εδώ, είναι ό,τι πρέπει.
Η πιο διασκεδαστική πλευρά του Ελατοχωρίου βρίσκεται στο χιονοδρομικό του κέντρο, που είναι και το μοναδικό του νομού. Σας περιμένει στη βορειοανατολική πλευρά των Πιερίων Ορέων, στη θέση Παπά Χωράφι και σε υψόμετρο 1450μ., μόλις 8 χιλιόμετρα από τον οικισμό.
Στις εγκαταστάσεις του θα βρείτε 10 πίστες με κυμαινόμενη υψομετρική διαφορά και με διαφορετικό βαθμό δυσκολίας, τόσο για προχωρημένους, όσο και για αρχάριους, ενώ σας δίνει τη δυνατότητα να δοκιμάσετε τις δυνατότητές σας και στο snowboard, αλλά και τα έλκηθρα.
Ανω Μηλιά
Πρόκειται για ιστορικό οικισμό, χτισμένο σε υψόμετρο 1000 μ., μέσα σε πλούσιο δάσος από πεύκα, έλατα και οξιές. Πρωτοκατοικήθηκε τον 17ο αι.· το 1822 καταστράφηκε από τους Τούρκους· ξαναχτίστηκε και λειτούργησε σαν παραθεριστικός οικισμός μέχρι το 1943, οπότε πυρπολήθηκε από τις γερμανικές αρχές κατοχής. Σήμερα φιλοξενεί το Καταφύγιο του Ορειβατικού Σύλλογου Κατερίνης, που λειτουργεί όλο το χρόνο και μπορεί να φιλοξενήσει 60 άτομα.
Στο χωριό βρίσκονται τα ερείπια του Πύργου των Λαζαίων, της θρυλικής κλεφταρματωλικής οικογένειας. Αξιόλογο είναι επίσης το ιστορικό κειμήλιο Σιδερένιος Σταυρός, που κατά την παράδοση έμπηξε ο Κοσμάς ο Αιτωλός στη διχάλα ενός πεύκου και σώζεται μέχρι σήμερα. Στην περιοχή της Κάτω Μηλιάς, στην θέση Βροντισμένη, ίχνη μιας ρωμαϊκής πόλης και μιας παλαιοχριστιανικής βασιλικής (5ος αι.).
Το χωριό αποτελεί την βάση πολλών ορειβατικών διαδρομών (από εδώ περνά και το γνωστό ευρωπαϊκό ορειβατικό μονοπάτι Ε4) μέχρι τις κορυφές των Πιερίων.
Ρητίνη
Η Ρητίνη είναι το κεφαλοχώρι της περιοχής. Με πληθυσμό 2000 κατοίκους, είναι χτισμένη στους πρόποδες των Πιερίων, σε υψόμετρο 550 μ., 24 χλμ από την Κατερίνη. Πάνω από το χωριό βρίσκεται μια από τις ψηλές κορυφές των Πιερίων, η Αβδέλα (2049 μ.) και σε υψόμετρο 1680 μ. το Ορειβατικό Καταφύγιο της Σαρακατσάνας.
Κατοικείται από τον 17ο αι. και ήταν έδρα κλεφταρματολών αγωνιστών. Σήμερα, εκτός των παραδοσιακών αγροτικών και δασοπονικών ασχολιών, πολλοί από τους κατοίκους της δραστηριοποιούνται στον αναπτυσσόμενο τουρισμό της περιοχής.
Πέτρα
Η Πέτρα είναι ένα μικρό χωριό 120 κατοίκων χτισμένο στους βορειοδυτικούς πρόποδες του Ολύμπου, 28 χλμ την Κατερίνη. Βρίσκεται κοντά στην ιστορική τοποθεσία Πέτρα, πού ήταν από τους αρχαίους χρόνους το πέρασμα από την Πιερία προς την υπόλοιπη Ελλάδα.
Το καλοκαίρι η Πέτρα μεταμορφώνεται σε παραθεριστικό κέντρο. Λόγω της θέσης και του υψομέτρου του (580 μ.) το χωριό χρησιμοποιείται σαν βάση στις διαδρομές που έχουν αφετηρία ή τερματισμό το ρέμα Ξερολάκκι.
Παλαιός Παντελεήμονας
Πανέμορφος, αναπαλαιωμένος, παραδοσιακός οικισμός στις πλαγιές του Κάτω Ολύμπου, σε υψόμετρο 700μ., με μοναδική θέα προς τον Θερμαϊκό κόλπο και τις ακτές της Νότιας Πιερίας.
Διατηρεί ομοιόμορφη αρχιτεκτονική στα κτίσματά του, γεγονός που γίνεται αντιληπτό με τη πρώτη ματιά και τον διαφοροποιεί από τους άλλους οικισμούς.
Στην κεντρική πλακόστρωτη πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια της υπάρχει η παλιά εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα, το παλιό σχολείο που έχει αναπαλαιωθεί και παραδοσιακές ταβέρνες. Λίγο έξω από τον οικισμό βρίσκεται το μοναδικό περιβαλλοντικό σχολείο της περιοχής. Στα στενά πλακόστρωτα δρομάκια του μπορείτε να θαυμάσετε αναπαλαιωμένα πέτρινα σπίτια και γραφικά καταστήματα που διαθέτουν παραδοσιακά προϊόντα και είδη λαϊκής τέχνης.
Η διαδρομή προς τον οικισμό και στη γύρω περιοχή σας καλεί να χαρείτε από κοντά το πλούσιο δάσος από καστανιές, οξιές και κουμαριές, καθώς και την πλούσια χλωρίδα και πανίδα του Κάτω Ολύμπου. Ιδανική περιοχή που προσφέρεται για πεζοπορίες στη φύση, αλεξίπτωτο πλαγιάς, αιωροπτερισμό, ποδήλατο βουνού και διαδρομές 4Χ4. Στους θερινούς μήνες αξίζει να παρακολουθήσετε τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του Διεθνούς Φεστιβάλ Ολύμπου στο Κάστρο του Πλαταμώνα.
Πρότυποι ξενώνες και παραδοσιακά ενοικιαζόμενα δωμάτια με καταπληκτική θέα περιμένουν να σας φιλοξενήσουν. Παραδοσιακές ταβέρνες σερβίρουν τοπικά φαγητά και χαρακτηριστικές γεύσεις της ευρύτερης περιοχής, πικάντικους μεζέδες, ντόπιο κρασί και το παραδοσιακό τσίπουρο από κούμαρα του Ολύμπου.
Απέχει μόλις 6 χιλιόμετρα από το χωριό και την παραλία του Νέου Παντελεήμονα όπου υπάρχουν επίσης πολλές δυνατότητες διαμονής, φαγητού, ψυχαγωγίας και παροχής τουριστικών πληροφοριών. Βρίσκεται 43 χιλιόμετρα από την Κατερίνη.
Έχει εύκολη πρόσβαση μέσω του Εθνικού Αυτοκινητόδρομου Ε75 (κόμβος Νέου Παντελεήμονα και Πλαταμώνα) και του Σιδηρόδρομου (Σταθμός Πλαταμώνα).
Κοίμηση Θεοτόκου Κονταριώτισσας
Στο χωριό Κονταριώτισσα βρίσκεται η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Κτήριο με σπάνιο αρχιτεκτονικό ύφος, που χρονολογείται από την αρχή του 11ου αι., ελκύει πολλούς φίλους της μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής, ακριβώς λόγω αυτού του πολύ ιδιαίτερου κτηριολογικού της χαρακτήρα. Στον ναό διασώζονται ίχνη σπάνιου εικονογραφικού προγράμματος.
Στην ίδια περιοχή έχει βρεθεί νεκροταφείο της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου. Στον αύλειο χώρο του Ναού, το Φεστιβάλ Ολύμπου πραγματοποιεί εκδηλώσεις βυζαντινής μουσικής.
Η Παλαιά Μονή Αγίου Διονυσίου Ολύμπου
Το παλιό μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου βρίσκεται 18 χλμ από το Λιτόχωρο σε υψόμετρο 900 μ. Είναι χτισμένο σε μια φυσική κοιλότητα μεταξύ δύο μικρών ρεμάτων. Η πρόσβαση σε αυτό γίνεται είτε από τον δασικό δρόμο που οδηγεί στα Πριόνια, είτε από το μονοπάτι που οδηγεί από το Λιτόχωρο στα Πριόνια.
Το μοναστήρι ιδρύθηκε τον 16ο αι., κοντά στην σπηλιά όπου ασκήτεψε ο Αγιος Διονύσιος ο εν Ολύμπω. Το 1821 πυρπολήθηκε από τον Βελή Πασά και ο ηγούμενος Μεθόδιος κρεμάστηκε μαζί με 12 ακόμη μοναχούς στην κεντρική πλατεία της Λάρισας. Συμετείχε στην Επανάσταση του Ολύμπου το 1878 και στον Μακεδονικό Αγώνα. Το 1943 καταστράφηκε δύο φορές από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής.
Αγία Τριάδα Παλαιάς Βροντούς
Πρόκειται για εκκλησία του 14ου αι., χτισμένη στην άκρη ενός βράχου σε ύψος 420 μ., στην έξοδο του ομώνυμου ρέματος. Είναι ένα ταπεινό κτίσμα που στέκεται μετέωρο πάνω στον βράχο και δεσπόζει σε μεγάλη έκταση. Κοντά στην Αγ. Τριάδα βρίσκεται και η θαυμάσια μεταβυζαντινή εκκλησία του Αγ. Νικολάου, κεντρικός ναός της Παλαιάς Βροντούς.
Στην εκκλησία φτάνουμε λίγο μετά το φυλάκιο εισόδου του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου. Από εδώ ξεκινούν τρία εξαιρετικά μονοπάτια ανάβασης στην βόρειο Ολυμπο.
Μονή Κανάλων
Το μοναστήρι του Γεννεσίου Θεοτόκου των Κανάλων βρίσκεται στην ΝΑ πλαγιά του Ολύμπου σε υψόμετρο 820 μ., στην αρχή της χαράδρας της Ζηλιάνας, που χωρίζει τον Επάνω από τον Κάτω Ολυμπο. Το συναντούμε καθώς ταξιδεύουμε από την Λεπτοκαρυά προς Καρυά, 8 χλμ. πριν το χωριό.
Ιδρύθηκε μάλλον τον 11ο αι. και ήκμασε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Το 1930 εγκαταλείφθηκε, αλλά εδώ και λίγα χρόνια ξαναζωντάνεψε από μια γυναικεία αδελφότητα.
